Historia
Ełku
Pierwszym, który wymienia nazwę Łek jest Długosz. Nazwę osada wzięła
od rzeki nad którą ją założono. Wysuwano też hipotezę, że nazwa
wywodzi się od słowa łęg - nadbrzeżna łąka. Obecna forma Ełk powstała
z miejscownika "we Łku"; "e" z przyimka "we"
zaczęto używać jako przynależne do nazwy i tak powstało "w
Ełku".
Tereny dzisiejszej Ziemi Ełckiej wchodziły we wczesnym średniowieczu
w skład ziem tajemniczego plemienia Jaćwingów. Oni też na wyspie
jeziora założyli pierwszą strażnicę. W tym samym miejscu, w latach
1398-1406, Krzyżacy wybudowali mały zamek. Miał on dobre położenie
strategiczne oraz stanowił dobre zabezpieczenie okolicznej ludności
osiedlającej się koło zamku, ale już w kilka lat po bitwie pod Grunwaldem
został zburzony.
Zasadźcą Ełku i pierwszym sołtysem wsi był Bartosz Bratomil. Dzięki
korzystnemu położeniu Ełk rozwijał się szybko i wkrótce otrzymał
prawa miejskie od wielkiego mistrza Pawła von Russdorfa. Sprawa
nadania praw miejskich nie jest zupełnie jasna. Mogło to być w 1435
lub 1445 roku. Często przyjmuje się więc rok 1425, czyli datę założenia
wsi. Po zakończeniu wojny 13-letniej rozpoczęło się dalsze zasiedlanie
tych terenów. W 1499r. Ełk liczył około 600 osób. Pierwsza parafia
powstała w 1469 r.
Okresem największego rozwoju Ełku był XVI w. W 1536 r. do Ełku
przybył Jan z Sącza, który przyjął nazwisko Małecki. Wydawał on
książki w języku polskim. W 1599 r. istniejąca szkoła w Ełku została
szkołą książęcą. w latach 1547-51 odbudowano kościół parafialny
pod wezwaniem św. Katarzyny. W tym samym czasie powstał również
szpital. Podstawą dalszego rozwoju Ełku był przywilej księcia Albrechta
z roku 1560 ustanawiający targ tygodniowy.
Ełk nawiedzało wiele klęsk: 1625 - zaraza, 1651 - wielki pożar,
1655 - Tatarzy (znani z powieści "Potop") spalili miasto
i wymordowali ludność. Podniesienie się Ełku z ruiny utrudnił wielki
pożar w 1688 r. Dalsze lata były okresem wzrastającej stagnacji.
* Ważniejsze wydarzenia XVIII w. : 1720 - założenie szkoły miejskiej
* 1754 - założenie pierwszej apteki
W 1800 r. powstało polskie seminarium nauczycielskie, którego organizatorem
i kierownikiem był arcyprezbiter ełcki - Tymoteusz Gizewiusz, doskonały
znawca j.polskiego .
Pierwsza połowa XIX w. przyniosła kolejne tragedie. Pożary spowodowały,
że Ełk robi wrażenie miasta XIX wiecznego .Nie ma tu żadnego wcześniejszego
zabytku . W roku 1868 nastąpiło otwarcie linii kolejowej Ełk - Królewiec.
Lata I Wojny światowej przyniosły miastu kolejne klęski. Miasto
znalazło się na linii frontu. Trzykrotnie dostawało się w ręce Rosjan.
Na skutek bombardowań zniszczone zostało całe śródmieście.
W okresie międzywojennym Ełk przeżył okres rozwoju gospodarczego.
Z tego okresu pochodzi jego śródmieście.
Dalszy rozwój przypadł na lata powojenne. Miasto zasiedlone zostało
szybko głównie przez przybyszów z niedalekich okolic. Znaczący udział
w rozwoju miasta mieli i mają dotychczas, byli mieszkańcy kresów
z Grodzieńszczyzny i Wileńszczyzny. W 1992 roku Ełk stał się siedzibą
Diecezji. Dzięki temu odzyskał swoją historyczną rolę Duchowej Stolicy
Mazur.
Źródło: http://www.elk.pl
|